कति खतरनाक छ सलमान खानलाई लागेको मस्तिष्क रोग ?
काठमाडाैं । कमेडियन कपिल शर्माको कार्यक्रम ‘द ग्रेट इन्डियन कपिल शो’को तेस्रो सिजन सुरु भएको छ । अभिनेता सलमान खान यस कार्यक्रमको पहिलो अतिथि थिए ।
सलमान खान आफ्नो फिल्म सिकन्दरको प्रचार गर्न शोमा आएका थिए । यस क्रममा कपिल र बाँकी टोलीले उनलाई फिल्म र व्यक्तिगत जीवनसँग सम्बन्धित प्रश्नहरू सोधे ।
एक प्रश्नको क्रममा सलमान खानले आफू ‘ब्रेन एन्युरिज्म’ नामक रोगबाट पीडित रहेको बताए । आफ्नो स्वास्थ्य समस्याको बारेमा कुरा गर्दै, सलमानले सिकन्दरको छायांकनको क्रममा आफ्नो करङमा चोट लागेको खुलासा गरे ।
सलमान खानलाई लागेको मस्तिष्क रोग कति खतरनाक छ ?
सलमानको भनाइपछि मानिसहरू इन्टरनेटमा ब्रेन एन्युरिज्मसँग सम्बन्धित जानकारी खोजिरहेका छन् । ब्रेन एन्युरिज्म भनेको के हो र यो रोग कति खतरनाक छ ?
रक्तनली भित्र फुल्ने समस्यालाई एन्युरिज्म भनिन्छ । यो फुल्ने समस्या नसा कमजोर भएको कारणले हुन्छ, विशेष गरी जहाँ नसा दुई भागमा विभाजित हुन्छ ।
जब रगत यो कमजोर ठाउँबाट जान्छ, यसको दबाबले त्यो क्षेत्र बेलुन जस्तै बाहिरतिर फुल्छ । शरीरको कुनै पनि नसामा एन्युरिज्म हुन सक्छ, तर यो प्रायः दुई ठाउँमा हुन्छ :
ब्रेन एन्युरिज्मलाई मुख्यतया तीन वर्गमा विभाजन गरिएको छस्
थैली धमनी विस्फोट
यसलाई बेरी एन्युरिज्म पनि भनिन्छ । यो एन्युरिज्म बोटमा झुण्डिएको अंगूर जस्तो देखिन्छ। यो मुख्य धमनी वा यसको हाँगाहरू मध्ये एकबाट निस्कने रगतले भरिएको गोलो थैली हो। यो प्रायः मस्तिष्कको आधारमा ९तल० धमनीहरूमा बन्छ। बेरी एन्युरिज्म सबैभन्दा सामान्य प्रकारको एन्युरिज्म हो।
फ्युसिफर्म एन्युरिज्म
यस प्रकारको एन्युरिज्म धमनी वरिपरि सुन्निन्छ, अर्थात् धमनीका सबै भागहरू सुन्निन्छन्।
माइकोटिक एन्युरिज्म
यो एन्युरिज्म संक्रमणको कारणले हुन्छ। जब संक्रमणले मस्तिष्कको धमनीहरूलाई असर गर्छ, यसले तिनीहरूको भित्ताहरूलाई कमजोर बनाउँछ। यसले एन्युरिज्मको निर्माण निम्त्याउन सक्छ।
ब्रेन एन्युरिज्मका लक्षणहरू
ब्रेन एन्युरिज्म फुटेसम्म यसले कुनै खतरा निम्त्याउँदैन । यदि यो फुट्यो भने, यो अवस्था धेरै खतरनाक हुन्छ, जसलाई सबराक्नोइड हेमरेज भनिन्छ। यसले मस्तिष्कमा रगत फैलाउँछ र मस्तिष्कलाई ठूलो क्षति पुर्याउन सक्छ ।
ब्रेन एन्युरिज्म फुटेपछि देखा पर्ने लक्षणहरू यस प्रकार छन् :
अचानक गम्भीर र असह्य टाउको दुख्नु (मानौं कसैले तपाईंलाई टाउकोमा जोडले हिर्कायो)
प्रकाश हेर्दा दुखाइ – नचटेको मस्तिष्क धमनीविस्फारले सामान्यतया कुनै लक्षण देखाउँदैन, विशेष गरी यदि यो सानो छ भने।
यदि यो ठूलो छ भने, यसले नजिकैका स्नायुहरूमा दबाब दिन सक्छ, जसले गर्दा टाउको दुख्ने, दृष्टिमा परिवर्तन आउने वा अनुहार सुन्निने जस्ता लक्षणहरू देखा पर्न सक्छन् ।
ब्रेन एन्युरिज्म किन हुन्छ ?
अनुसन्धानकर्ताहरूले रक्तनलीहरू किन कमजोर हुन्छन् भन्ने कुरा पूर्ण रूपमा बुझ्न सकेका छैनन्, तर यसको केही मुख्य कारणहरू छन् ।
धूम्रपान
उच्च रक्तचाप
मस्तिष्क धमनी विस्फोटको पारिवारिक इतिहास (आनुवंशिक कारणहरू)
कहिलेकाहीँ जन्मदेखि नै रक्तनलीहरू कमजोर हुन्छन् ।
टाउकोमा चोटपटक
मदिरा र लागूपदार्थको दुरुपयोग
ब्रेन एन्युरिज्म कुनै पनि उमेरमा हुन सक्छ, तर ४० वर्षभन्दा माथिका मानिसहरूमा यो बढी सामान्य हुन्छ। पुरुषहरूको तुलनामा महिलाहरूमा यो हुने सम्भावना बढी हुन्छ ।
बेलायतको राष्ट्रिय स्वास्थ्य सेवाका अनुसार, इङ्गल्याण्डमा प्रत्येक वर्ष पन्ध्र हजार मध्ये एक जनाले मस्तिष्क धमनीविस्फार फुट्ने अनुभव गर्छन् ।
अमेरिकास्थित ब्रेन एन्युरिज्म फाउन्डेसनका अनुसार अमेरिकामा प्रत्येक वर्ष एक लाख मानिसहरूमा यसको आठ देखि दशवटा घटनाहरू रिपोर्ट गरिन्छन् । बीबीसी