चलचित्र प्राविधिकको बाँकी पैसा देऊ, कसैले दिएन भने कानुनको ढोका ढकढक्याउ
गत साता चलचित्र प्राविधिक संघले प्राविधिकको पारिश्रमिक नदिने कम्पनीको काम नगर्ने निर्णय गर्यो । लामो समयसम्म पाश्रिमिक नदिने कम्पनीको चलचित्र र म्युजिक भिडियोको काम गर्ने चलचित्र प्राविधिक संघले निर्णय गर्यो ।
नेपाल चलचित्र प्राविधिक संघमा प्राविधिकहरुको पारिश्रमिक नपाएको गुनासो पटकपटक आएपछि नेपाल चलचित्र प्राविधिक संघका कार्यसमिति र क्रियाशील सदस्यहरुबीच साउन ३० गते बसेको बैठकले यस्तो निर्णय गरेको हो । बैठकको निर्णयअनुसार प्राविधिकहरूले पारिश्रमिक लिन बाँकी रहेका निर्माण कम्पनी, निर्माता, निर्देशक, कलाकार वा कुनै पनि फिल्म र म्युजिक भिडियोमा काम गर्ने छैनन् ।
प्राविधिकहरूलाई पारिश्रमिक नदिनेहरूको प्रोजेक्टमा काम नगर्न प्राविधिकलाई आह्वान गर्दै संघले काम गरेको पाइएमा संघले आगामी दिनमा गर्ने साथ सहयोगमा सोच्न बाध्य हुने बतायो ।
चलचित्र प्राविधिकमा चलचित्र सम्पादक, कलरिष्ट, ब्याकग्राउन्ड स्कोरर, सिनेमेटोग्राफर, कोरियोग्राफर, प्रोडक्सन म्यानेजर, आर्ट डिरेक्टर, कस्ट्युम डिजाइनर, मेकअप आर्टिस्ट, लाइटम्यानदेखि किचनको काम गर्नेसम्म पर्छन् । यस्ता प्राविधिकको पैसा लामो समय होल्ड गर्ने र कतिपय सन्दर्भमा नदिनेसम्मको काम निर्माता तथा चलचित्र कम्पनीले गरेपछि संघले पहिलादेखि नै त्यस्ता निर्माता र कम्पनीको काम बहिष्कार गर्ने तथा प्राविधिक उपलब्ध नगराउने चेतावनी दिँदै आएको थियो ।
लामो समय पारिश्रमिकका लागि पर्र्खिंदा र पटकपटक खबरदारी गर्दा पनि पारिश्रमिक उठाउन नसकेपछि चलचित्र प्राविधिक अन्त्यमा त्यस्ता व्यक्ति र कम्पनीका चलचित्र नै नगर्ने अवस्थामा पुगेका हुन् ।
कतिपय चलचित्र प्राविधिक दैनिक ज्यालादारीमा काम गर्छन् । दैनिक ज्यालादारीमा काम गर्ने प्राविधिकको ठेक्का कुनै एक व्यक्तिले लिएको हुन्छ । निर्मातासँग लिएको पैसा ठेकेदारले कमिसन वा ‘छ्याकन’ हानेर केही बीचमै खाइदिन्छन्, त्यसबाट बचेको रकम पनि हातमा नपरेपछि प्राविधिकको जीवन कसरी चल्छ ? बिहान–बेलुकाको छाक टार्न पनि कठिन भएपछि आन्दोलित हुन अस्वभाविक होइन ।
अहिलेसम्म प्राविधिकहरू सम्यम देखिएका छन् । यदि, उनीहरूले काम लगाउने तर पारिश्रमिक नदिएर प्राविधिकलाई ठग्ने चलचित्र निर्माण कम्पनी, निर्माता र निर्देशकको नाम नै सार्वजनिक गरे भने त्यस्ता कम्पनी र निर्माताको इज्जत कहाँ पुग्ला ? त्यसैले यसमा पारिश्रमिक नदिने कम्पनी, निर्माता र निर्देशकले बेलैमा सोच्नुपर्छ । इज्जत कमाउन समय लाग्ने हो, गुमाउन कति पनि समय लाग्दैन ।
बाँकी बक्यौता कसले कसलाई तिर्न छ, तत्काल तिरेर इज्जत जोगाउनुको विकल्प देखिँदैन । यदि, कसैले तिर्नु पर्ने पैसा तिर्दैन भने कानुनी बाटोबाट पनि कागजी सम्झौता गरेको पैसा उठाउन सकिन्छ । यस्तो अवस्था आएमा इज्जत मात्रै जाँदैन, कानुनी झमेलामा फसेपछि थप पैसा र समय पनि खर्चिनुपर्छ ।
राम्रो काम गर्ने प्राविधिकलाई एकपटक काम लगाएर पैसा नदिएपछि फेरि अर्कोपटक उनीहरूले काम गर्दैनन् । दक्ष र रोज्जा प्राविधिकले काम नगरेपछि अदक्ष प्राविधिकबाटै काम चलाउनुपर्ने अवस्था आउँछ ।
कामचलाउ प्राविधिक भेला गरेर बनाएको चलचित्र चाहिँ कस्तो होला, यसतर्फ पनि निर्माणपक्ष गम्भीर हुनुपर्छ । त्यसैले कबोल गरेको पारिश्रमिक सम्बन्धितपक्षले दिनुको विकल्प छैन । यदि, आफ्नो पाउनुपर्ने पारिश्रमिक कसैले दिँदैन भने कानुनको ढोका ढक्ढक्याउन पनि पछि पर्नु हुँदैन ।